Nasza MISJA i WIZJA

Wspieramy
zdrowie, budujemy długowieczność

Dajemy Polakom narzędzia, wiedzę i wsparcie,
które pozwolą im cieszyć się zdrowiem
i energią do późnej starości.

Sen

oDżywianie

AKTYWNOŚć

Środowisko

RELACJE

MEDYCYNA

Nasze cele

Do roku 2050:

Co najmniej 80% mniej przypadków chorych
z chorobami kadiologicznymi

Wydłużenie średniej życia w zdrowiu do 75 lat, wśród kobiet i mężczyzn

Do roku
2080:

Wydłużenie średniej życia w zdrowiu do 100 lat, wśród kobiet i mężczyzn

Co robimy?

Aktywizujemy lokalne społeczności, aby wspierać je w utrzymaniu zdrowia i sprawności fizycznej

Zwiększamy dostępność do prewencyjnej opieki zdrowotnej, aby ułatwić ludziom regularne i skuteczne monitorowanie stanu zdrowia

Dążymy do zmiany prawa, mając na celu rzeczywistą poprawę i ochronę zdrowia i jakości życia Polek i Polaków

Ostatnio na blogu

Kwasy Omega-3 w ciąży: Konieczność, czy przereklamowany trend?

Od talerza do komórki: Jak jedzenie wpływa na ryzyko nowotworów?

Kiedy nasze bakterie głodują: Konsekwencje zachodniej diety

Wesprzyj nasze działania

Do 2050 roku – o 80% mniej przypadków chorób sercowo-naczyniowych

Choroby sercowo-naczyniowe są w Polsce główną przyczyną zgonów, odpowiadając za około 34–37% wszystkich zgonów (ponad 160 tysięcy rocznie) – to odsetek wyższy niż średnio w Unii Europejskiej (31,4%)^1,2. Polska niestety należy do krajów o najwyższym ryzyku chorób serca w Europie: umieralność z powodu np. choroby niedokrwiennej serca jest prawie dwukrotnie wyższa niż średnia unijna (131 vs 77 zgonów na 100 tys. mieszkańców)³. Każdego roku ok. 80 tysięcy Polaków doznaje zawału serca, a 75 tysięcy – udaru mózgu². Mimo poprawy w ostatnich dekadach, w 2018 r. wskaźniki śmiertelności kardiologicznej w Polsce wciąż były o około 41% wyższe niż przeciętnie w UE³ – to pokazuje skalę wyzwania, przed którym stoimy.

Przyczyny tak dużej liczby chorób serca wiążą się ze stylem życia i czynnikami ryzyka. W Polsce bardzo rozpowszechnione są nadciśnienie tętnicze, wysoki cholesterol, cukrzyca, palenie tytoniu, brak aktywności fizycznej oraz nadwaga i otyłość³. Szacuje się, że zaburzenia lipidowe (np. wysoki cholesterol) dotyczą nawet 21 milionów Polaków – ponad 60% dorosłych, przy czym świadomość problemu jest niska (tylko 20% osób zna swój poziom cholesterolu)². Te czynniki skutkują częstszym rozwojem miażdżycy, choroby wieńcowej i innych schorzeń układu krążenia, co przekłada się na wysoką umieralność. Dodatkowo Polacy w porównaniu z mieszkańcami Europy Zachodniej wciąż częściej chorują na serce i później trafiają do lekarza, co pogarsza rokowania.

Fundacja Sto Lat w Zdrowiu stawia sobie za cel odwrócenie tych niekorzystnych trendów. Ambicją jest zmniejszenie do 2050 roku liczby zachorowań na choroby serca o co najmniej 80%. To możliwe dzięki profilaktyce – eksperci podkreślają, że poprzez niewielkie zmiany stylu życia można zapobiec aż 80% przedwczesnych zgonów sercowo-naczyniowych². Fundacja planuje więc intensywną edukację społeczeństwa na temat zdrowej diety, aktywności fizycznej i kontroli czynników ryzyka. Chce współpracować z lokalnymi społecznościami i służbą zdrowia, by zachęcać do regularnych badań (np. pomiaru ciśnienia, poziomu cholesterolu) i wczesnego wykrywania chorób. Ważną częścią działań będzie budowanie świadomości, że zdrowe nawyki – niepalenie, ruch, prawidłowa waga – realnie ratują życie. Dzięki takim działaniom Polska może dołączyć do grona krajów, w których zawały i udary staną się rzadkością, a choroby serca przestaną zbierać tak tragiczne żniwo.

Bibliografia

PwC Polska. (2025). Lepsze zdrowie serca w Polsce: Jak poprawić profilaktykę i leczenie chorób układu krążenia? Warszawa: PwC dla INFARMY. https://www.infarma.pl/assets/files/2025/PwC-better-cardiovascular-health-in-Poland_PL_version_LR.pdf
Polskie Towarzystwo Kardiologiczne. (2024). Światowy Dzień Serca. https://ptkardio.pl/swiatowy_dzien_serca
Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej. (2022, 30 czerwca). Projekt uchwały w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pn. Narodowy Program Chorób Układu Krążenia na lata 2022–2032. https://www.gov.pl/attachment/dd92693e-1ae0-462a-93f2-233282ba6a99

Do 2050 roku wydłużenie średniego życia w zdrowiu do 75 lat, a do 2080 roku do 100 lat

Długość życia w zdrowiu (Health Life Expectancy) oznacza, ile lat życia człowiek spędza w dobrym zdrowiu, bez poważnych chorób i niepełnosprawności¹. Obecnie w Polsce ten wskaźnik jest znacznie niższy niż zakładane cele – w 2023 r. wynosił średnio 61,3 roku dla mężczyzn oraz 64,6 roku dla kobiet¹. Oznacza to, że statystyczny Polak ma przed sobą około 61 lat życia w pełnej sprawności, a Polka 64 lata, po czym pojawiają się ograniczenia zdrowotne. Dla porównania, przeciętny Europejczyk urodzony w 2022 r. może liczyć na ok. 62,5 roku życia w zdrowiu² – Polska plasuje się więc blisko średniej UE, choć daleko nam do liderów. W krajach takich jak Malta czy Szwecja ludzie żyją w dobrym zdrowiu nawet około 70 lat ³. Z kolei najniższe wyniki notuje się w niektórych państwach wschodnich – np. na Łotwie mężczyźni żyją zdrowo średnio tylko 53 lata². W Polsce kobiety wypadają nieco lepiej niż mężczyźni (64,6 vs 61,3), jednak różnica ok. 3 lat jest większa niż w większości krajów – to sygnał, że mężczyźni powinni bardziej zadbać o zdrowie³.

Wydłużenie życia w zdrowiu jest kluczowe dla jakości życia społeczeństwa. Obecnie Polacy dożywają średnio około 78–79 lat, ale ostatnie 15–20 lat życia często zmagają się z chorobami przewlekłymi. Świadczy o tym choćby fakt, że kobiety w Polsce spędzają w pełnym zdrowiu niespełna 79% swojego życia, a mężczyźni około 82%¹ – końcowe lata upływają pod znakiem leczenia i niesprawności. Naszym celem jest tzw. zdrowe starzenie się, czyli aby ludzie żyli dłużej, ale przede wszystkim dłużej pozostawali w dobrym zdrowiu. Jeśli do 2050 r. uda się wydłużyć średnią długość życia w zdrowiu do 75 lat zarówno u kobiet, jak i mężczyzn, oznaczałoby to ogromny postęp. Jeszcze ambitniejszy cel – 100 lat życia w zdrowiu do roku 2080 – wymaga przełomowych zmian, ale wyznacza kierunek, w jakim powinniśmy zmierzać jako społeczeństwo.

Fundacja Sto Lat w Zdrowiu zamierza realizować te cele poprzez kompleksowe działania nastawione na poprawę wskaźników zdrowotnych w ciągu życia. Konieczne jest zmniejszenie zapadalności na choroby przewlekłe (np. serca, cukrzycę, nowotwory), które odbierają ludziom zdrowe lata życia. Fundacja będzie promować profilaktykę na każdym etapie – od edukacji dzieci i młodzieży w szkołach po programy prozdrowotne dla seniorów. Ważne jest zachęcanie do regularnej aktywności fizycznej i zdrowej diety w każdym wieku, bo to przekłada się na późniejsze występowanie chorób⁴. Równie istotna jest poprawa opieki medycznej: lepsza diagnostyka i skuteczne leczenie chorób we wczesnych stadiach pozwalają seniorom dłużej cieszyć się sprawnością. Fundacja chce także współpracować z naukowcami nad wdrażaniem innowacji sprzyjających zdrowemu starzeniu się – od programów przesiewowych po nowe terapie geriatryczne. Dzięki temu wszystkiemu możliwe będzie stopniowe przesuwanie granicy wieku, do którego żyjemy w pełnym zdrowiu. Cel 75 lat w zdrowiu do 2050 r. jest ambitny, ale osiągalny przy zaangażowaniu całego społeczeństwa. To inwestycja, która oznacza nie tylko lepsze życie dla jednostek, ale i mniejsze obciążenie systemu opieki zdrowotnej. Ostatecznie chcemy, by kolejne pokolenia Polaków mogły dożyć sędziwego wieku – nawet stu lat – w dobrym zdrowiu i pełnej aktywności.

Bibliografia

GUS. (2024, March 12). Wydłuża się długość życia Polaków w zdrowiu. Nowe dane GUS-u. Bankier.pl. https://www.bankier.pl/wiadomosc/Wydluza-sie-dlugosc-zycia-Polakow-w-zdrowiu-Nowe-dane-GUS-u-8853492.html
Eurostat. (2024, April). Healthy life years statistics. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Healthy_life_years_statistics
Warsaw Business Journal. (2023, September 5). Healthy life expectancy in Poland improves, women outperform EU average. https://wbj.pl/healthy-life-expectancy-in-poland-improves-women-outperform-eu-average/post/144240
Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej. (2022, 30 czerwca). Projekt uchwały w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pn. Narodowy Program Chorób Układu Krążenia na lata 2022–2032. https://www.gov.pl/attachment/dd92693e-1ae0-462a-93f2-233282ba6a99

Aktywizujemy lokalne społeczności, aby wspierać je w utrzymaniu zdrowia i sprawności fizycznej

Lokalność ma ogromne znaczenie w promocji zdrowego stylu życia. To właśnie w naszych małych społecznościach – osiedlach, gminach, miejscowościach – kształtują się codzienne nawyki i zachowania. Badania pokazują, że ponad połowa Polaków nie osiąga zalecanego poziomu aktywności fizycznej¹. Przyczyny często tkwią w najbliższym otoczeniu: brak lokalnych obiektów sportowych, mało inicjatyw zachęcających do ruchu, czy po prostu brak towarzystwa do wspólnego ćwiczenia. Dlatego Fundacja stawia na aktywizację społeczności lokalnych – wierzymy, że oddolne działania mogą skuteczniej zmieniać styl życia niż centralne kampanie. Gdy ludzie w danej miejscowości wspólnie organizują np. grupowe spacery, zajęcia fitness w świetlicy czy sąsiedzkie zawody sportowe, zdrowy tryb życia staje się elementem lokalnej kultury. Wzajemna motywacja i wsparcie w grupie są niezwykle ważne, zwłaszcza dla osób, które do tej pory prowadziły siedzący tryb życia.

Dlaczego kładziemy nacisk na społeczności lokalne? Ponieważ tu najłatwiej dotrzeć do każdego człowieka. Lokalne inicjatywy mogą uwzględnić specyfikę danej grupy – inne potrzeby mają seniorzy na wsi, a inne młode mamy w mieście. Działając blisko ludzi, możemy skuteczniej walczyć z barierami, takimi jak wykluczenie społeczne czy brak motywacji. Co więcej, wspólne działania integrują mieszkańców – poprawiają nie tylko kondycję fizyczną, ale też samopoczucie psychiczne. Fundacja pragnie tworzyć modę na zdrowie na poziomie lokalnym: by spotkania na boisku, w parku czy domu kultury stały się równie naturalne, co wspólne świętowanie wydarzeń. Tylko angażując lokalne społeczności, osiągniemy trwałą zmianę – zdrowsze, bardziej aktywne społeczeństwo od podstaw, w całym kraju.

Bibliografia

Komitet Zdrowia Publicznego PAN. (2023, 6 marca). Niedostateczny poziom aktywności fizycznej w Polsce jako zagrożenie i wyzwanie dla zdrowia publicznego – raport Komitetu Zdrowia Publicznego Polskiej Akademii Nauk. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy. https://www.pzh.gov.pl/niedostateczny-poziom-aktywnosci-fizycznej-w-polsce-jako-zagrozenie-i-wyzwanie-dla-zdrowia-publicznego-raport-komitetu-zdrowia-publicznego-polskiej-akademii-nauk

Zwiększamy dostępność prewencyjnej opieki zdrowotnej, aby ułatwić ludziom regularne i skuteczne monitorowanie stanu zdrowia

Profilaktyka jest fundamentem długiego życia w zdrowiu, ale w Polsce nadal jest zaniedbana. Zbyt mało osób regularnie się bada i korzysta z programów prewencyjnych. Według najnowszego raportu, aż 60% Polaków nie poddaje się regularnym badaniom kontrolnym – jest to jeden z najgorszych wyników w Europie¹. W konsekwencji wiele poważnych chorób wykrywanych jest zbyt późno. Przykładowo, mimo istnienia bezpłatnych badań przesiewowych, jedynie 31,9% uprawnionych Polek wykonuje profilaktyczną mammografię piersi, a tylko 11% regularnie robi cytologię w kierunku raka szyjki macicy². To alarmująco mało, zważywszy że specjaliści szacują, iż do istotnego spadku umieralności na te nowotwory potrzeba przynajmniej 70% udziału badanych kobiet². Nic dziwnego, że wskaźniki wyleczalności niektórych nowotworów w Polsce są gorsze niż w krajach, gdzie profilaktyka jest powszechna – wiele pacjentek trafia do lekarza, gdy choroba jest już zaawansowana². Sytuacji nie poprawia fakt, że Polska przeznacza skąpe środki na profilaktykę zdrowotną. Na działania zapobiegawcze wydajemy tylko ok. 1,9% budżetu opieki zdrowotnej, podczas gdy średnia w UE to 5,5%. W przeliczeniu na mieszkańca jest to zaledwie 22 euro rocznie (średnia unijna 202 euro), co plasuje nas na ostatnim miejscu w Europie ³. Te liczby jasno pokazują niedostatki systemowe – profilaktyka nie była priorytetem, ani dla decydentów, ani często dla samych pacjentów.

Fundacja Sto Lat w Zdrowiu chce tę sytuację zmienić, usuwając bariery, które utrudniają ludziom regularne badania i monitorowanie zdrowia. Po pierwsze, stawiamy na edukację i budowanie świadomości – wiele osób wciąż nie zdaje sobie sprawy, jak ważne są okresowe badania krwi, ciśnienia, czy udział w programach przesiewowych. Będziemy prowadzić kampanie informacyjne i docierać bezpośrednio do mieszkańców (np. na lokalnych eventach, w przychodniach), tłumacząc, że profilaktyka to najskuteczniejsza i najtańsza metoda ochrony zdrowia. Po drugie, Fundacja zamierza zwiększyć dostępność usług profilaktycznych tam, gdzie ludzie ich potrzebują. Planujemy wspierać organizację mobilnych punktów badań docierających do mniejszych miejscowości i wsi, oraz w miejscach, gdzie ludzie przebywają najczęściej, aby miejsce zamieszkania nie ograniczało dostępu do diagnozy.

Po trzecie, chcemy pomóc w usprawnieniu procedur i komunikacji z pacjentem, żeby badania stały się dla ludzi jak najprostsze. Obecnie wiele osób rezygnuje z profilaktyki z powodu uciążliwości zapisów czy braku przypomnień. W krajach skandynawskich nawet 90% kobiet zgłasza się na mammografię dzięki temu, że dostają imienne zaproszenie z wyznaczoną datą wizyty. Fundacja będzie naciskać, by w Polsce powrócić do wysyłania takich spersonalizowanych zaproszeń (zostały one niestety wstrzymane w 2017 r.). Będziemy też promować wykorzystanie nowych technologii – Internetowego Konta Pacjenta, aplikacji zdrowotnych, centralnej e-rejestracji – aby umówienie wizyty na badanie profilaktyczne było tak łatwe, jak zamówienie wizyty przez internet. Rozważamy opracowanie systemu automatycznych przypomnień (SMS, e-mail) o zalecanych badaniach dla różnych grup wiekowych. Naszym celem jest przenieść ciężar działania z pacjenta na system: to służba zdrowia (we współpracy z organizacjami pozarządowymi, jak nasza) powinna aktywnie zapraszać, przypominać i ułatwiać badania, zamiast liczyć, że każdy sam się zgłosi. W ten sposób zniwelujemy typowe wymówki – brak czasu, zapomnienie, lęk – i zwiększymy odsetek osób regularnie monitorujących stan zdrowia. Im więcej Polaków będzie korzystać z profilaktyki, tym więcej chorób uda się wykryć na wczesnym etapie lub im zapobiec, co przełoży się na dłuższe życie w lepszym zdrowiu nas wszystkich.

Bibliografia

1. mZdrowie.pl. (2023, 18 kwietnia). Profilaktyka w krajach europejskich jest niedostateczna. https://www.mzdrowie.pl/fakty/profilaktyka-w-krajach-europejskich-jest-niedostateczna/
2. Prawo.pl. (2023, 21 marca). Badania profilaktyczne w Polsce – jak zwiększyć skuteczność? https://www.prawo.pl/zdrowie/badania-profilaktyczne-w-polsce-jak-zwiekszyc-skutecznosc,532320.html
3. Rzeczpospolita. (2024, 12 lutego). Polska wydaje na profilaktykę najmniej w Europie w przeliczeniu na mieszkańca. https://www.rp.pl/profilaktyka/art42087381-polska-wydaje-na-profilaktyke-najmniej-w-europie-w-przeliczeniu-na-mieszkanca

Dążymy do zmiany prawa, mając na celu rzeczywistą poprawę i ochronę zdrowia oraz jakości życia Polek i Polaków.

Aby zdrowie publiczne w Polsce faktycznie się poprawiło, niezbędne są systemowe zmiany – również na poziomie prawa i organizacji systemu opieki zdrowotnej. Dobre chęci i pojedyncze programy nie wystarczą, jeśli bariery są wpisane w obecne przepisy lub brakuje odpowiednich regulacji. Fundacja Sto Lat w Zdrowiu zamierza pełnić rolę rzecznika zmian legislacyjnych, które realnie przełożą się na zdrowsze społeczeństwo. Dlaczego jest to potrzebne? Obecnie w naszym systemie istnieje wiele luk i utrudnień. Przykładowo, brakuje kompleksowych strategii prawnych w kluczowych obszarach: dopiero po alarmujących raportach Najwyższej Izby Kontroli Ministerstwo Zdrowia zaczęło pracować nad planem profilaktyki otyłości, bo dotąd system nie zapewniał skoordynowanych działań edukacyjnych, profilaktycznych i leczniczych w obliczu narastającej epidemii nadwagi. Podobnie w profilaktyce nowotworowej – jeszcze kilka lat temu zaprzestano wysyłania imiennych zaproszeń na badania przesiewowe, co przełożyło się na spadek zgłaszalności kobiet na mammografię i cytologię. Fundacja wskazuje takie systemowe zaniedbania i naciska na ich usunięcie.

Naszym celem jest stworzenie przyjaznego prawnie otoczenia dla zdrowia. Będziemy zabiegać o zwiększenie finansowania profilaktyki i wpisanie minimalnego progu wydatków na zdrowie publiczne do ustawy – dziś to zaledwie ok. 2% budżetu zdrowotnego, co plasuje Polskę na szarym końcu Europy. Już samo podwojenie tego udziału mogłoby znacząco poprawić dostępność programów prozdrowotnych. Chcemy także zmian w organizacji podstawowej opieki zdrowotnej tak, by lekarze rodzinni byli bardziej zaangażowani w profilaktykę swoich pacjentów. Raporty NIK ujawniały, że jeszcze kilka lat temu wielu lekarzy POZ nie wykonywało zalecanych badań profilaktycznych i liczba porad zapobiegawczych wręcz spadała z roku na rok. Widzimy tu pole do zmian: Fundacja będzie wspierać rozwiązania prawne motywujące przychodnie do aktywnego zapraszania pacjentów na badania (np. system premiowania za wysoką zgłaszalność na bilanse zdrowia). Ministerstwo zapowiada już taką politykę “kija i marchewki” dla POZ, a my będziemy pilnować, by została ona dobrze wdrożona i faktycznie zadziałała.

Kolejnym obszarem jest usuwanie barier prawnych utrudniających zdrowy wybór. Fundacja poprze wszelkie zmiany legislacyjne, które ułatwią Polakom prowadzenie zdrowego stylu życia. Będziemy m.in. apelować o przepisy ograniczające marketing wyrobów szkodliwych dla zdrowia (np. reklamy słodzonych napojów skierowane do dzieci) oraz o udoskonalenie prawa w zakresie bezpieczeństwa żywności i aktywności fizycznej w szkołach. Zwracamy też uwagę na przepisy dotyczące środowiska – czyste powietrze, dostęp do terenów zielonych czy infrastruktury rekreacyjnej to również kwestie regulowane decyzjami władz. Chcemy, by ochrona zdrowia była priorytetem we wszystkich politykach publicznych – od transportu (np. rozwój ścieżek rowerowych), przez edukację (więcej godzin wychowania fizycznego i edukacji prozdrowotnej), po prawo pracy (programy wellness dla pracowników).

Fundacja Sto Lat w Zdrowiu zamierza współpracować z ekspertami i ustawodawcami, przedstawiając rzetelne analizy i rekomendacje zmian. Będziemy nagłaśniać systemowe problemy i pokazywać przykłady rozwiązań z innych krajów. Naszym dążeniem jest usunąć przeszkody systemowe, które dziś sprawiają, że Polacy żyją krócej i chorują dłużej niż mogliby. U podstaw leży przekonanie, które podzielają też specjaliści zdrowia publicznego: ponad połowę naszego zdrowia determinuje styl życia i otoczenie. Dlatego prawo i polityka powinny aktywnie kształtować takie otoczenie, w którym łatwiej jest być zdrowym. Zmiany legislacyjne bywają trudne i długotrwałe, ale ich efekty odczuje cała populacja. Fundacja pragnie być głosem społeczeństwa w dialogu z rządem – głosem wzywającym do odważnych decyzji na rzecz zdrowia. Dzięki mądrym regulacjom i inwestycjom w profilaktykę, za kilkanaście lat możemy realnie cieszyć się zdrowszym, dłużej żyjącym społeczeństwem. To właśnie jest nasza misja: sto lat w zdrowiu, w Polsce, która stwarza ku temu wszelkie warunki.