Zastanawiało Cię kiedykolwiek, jak twoje codzienne nawyki żywieniowe wpływają na twoje zdrowie? Wiele z nas zdaje sobie sprawę, że dieta ma wpływ na naszą wagę, samopoczucie czy kondycję skóry. Ale czy wiesz, że to, co jesz, może również wpływać na ryzyko wystąpienia raka? Pozwól, że zabiorę cię w podróż przez dowody naukowe na temat związku między dietą a ryzykiem wystąpienia nowotworów.
Zachodnia dieta: z dala od natury
Kiedy mówimy o nowotworach, liczby potrafią przyprawić o zawrót głowy. W 2019 roku, w samym tylko kraju nad Wisłą, zdiagnozowano aż 171218 przypadków nowotworów złośliwych[1]. To jakby każdego dnia, przez cały rok, ponad 468 osób dowiadywało się o swojej chorobie. Mimo, że kolejne badania naukowe wyraźnie wskazują, że nasze codzienne wybory, w tym te kulinarne, mają wpływ na rozwój nowotworów, wydawałoby się, że nasza cywilizacja zapomniała o tym, że wciąż jesteśmy organizmami zależnymi od podaży tych samych mikro i makro elementów oraz substancji, co inne zwierzęta. Z perspektywy ewolucyjnej, nasze geny wyewoluowały w taki, a nie inny sposób i to one (oraz nasze mikroorganizmy) kontrolują zapotrzebowanie na konkretne składniki odżywcze. Zachodnia dieta, która coraz mniej ma wspólnego z naturalną dietą człowieka, pozbawia nas składników niezbędnych do prawidłowego działania naszych komórek i współpracujących z nami mikroorganizmów, takich jak błonnik, czy kwasy omega-3, a karmi nas nadmiarem soli, konserwantów i cukru. Może nadszedł czas, by spojrzeć na nasz talerz z nieco większą uwagą?
Rak piersi: najczęstszy nowotwór wśród kobiet
Ten rodzaj raka jest jednym z najczęstszych nowotworów diagnozowanych u kobiet na całym świecie. Okazuje się, że spożycie diety bogatej w tłuszcze nasycone, zwłaszcza te pochodzące z produktów zwierzęcych, może zwiększać ryzyko tej choroby. Dlaczego? Tłuszcze te wpływają na produkcję estrogenów, które mogą stymulować wzrost komórek nowotworowych w piersiach[2]. Kobiety w okresie przed menopauzalnym, które zdecydowały się na ograniczenie tłuszczów nasyconych w swojej diecie do zaledwie 12-25% całkowitej wartości energetycznej, miały o 7,4% niższy poziom estradiolu w porównaniu z tymi, które spożywały tłuszcze stanowiące 29-46% ich codziennej diety. Co to oznacza? Ograniczenie tłuszczów nasyconych w diecie może pomóc w zmniejszeniu ryzyka raka piersi.[3]
“
W 2019 roku, w samym tylko kraju nad Wisłą, zdiagnozowano aż 171 218 przypadków nowotworów złośliwych.
Rak jelita grubego
To trzeci najczęstszy nowotwór w Polsce. Niestety, dieta bogata w czerwone mięso, przetworzoną żywność oraz tłuszcze nasycone może zwiększać ryzyko tego raka. Ale jest też światełko w tunelu! Zrównoważona dieta, bogata w błonnik, owoce, warzywa i produkty pełnoziarniste, może pomóc w zmniejszeniu ryzyka tej choroby [5].
Podsumowanie
Nasze codzienne wybory żywieniowe mają ogromny wpływ na nasze zdrowie. Chociaż genetyka odgrywa dużą rolę w ryzyku wystąpienia raka, nasza dieta jest jednym z kluczowych czynników wpływających na ekspresję genów, który jednocześnie możemy kontrolować. Dlatego warto zastanowić się nad tym, co jemy, i dokonywać świadomych wyborów, które wspierają nasze zdrowie i dobre samopoczucie.
[1] https://onkologia.org.pl/pl, sekcja podstawowe dane statystyczne, rok 2019
[2] Żywieniowe czynniki ryzyka rozwoju raka piersi, Ewa Malczyk, Żaneta Majkrzak, Probl Hig Epidemiol 2015, 96(1): 67-76
[3] Wu AH, Pike MC, Stram DO. Meta-analysis: Dietary Fat Intake, Serum Estrogen Levels, and the Risk of Breast Cancer. J Natl Cancer Inst 1999, 91: 529-34.
[4] Żywienie w profilaktyce nowotworów. Część III. Diety o właściwościach przeciwnowotworowych, Justyna Zalega, Dorota Szostak-Węgierek, Probl Hig Epidemiol 2013, 94(1): 59-70
[5] Dietoprofilaktyka raka jelita grubego, Emilia Kałędkiewicz, Anna Doboszyńska Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego, Wydział Nauki o Zdrowiu, Warszawski Uniwersytet Medyczny
[6] Cukier, otyłość – konsekwencje Przegląd literatury, szacunki dla Polski, Departament Analiz i Strategii NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA
